Achtergrond

Palliatieve zorg is in het kwaliteitskader palliatieve zorg gedefinieerd als zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van problemen van fysieke, psychische, sociale en zingevingsaard. Wanneer patiënten die mogelijk baat hebben bij proactieve palliatieve zorg zijn geïdentificeerd, blijkt het starten van communicatie tussen patiënt en zorgverlener hieromtrent vaak lastig. Zij blijft vaak beperkt tot fysieke problemen in het heden. Vaak nemen zorgverleners noch patiënten het initiatief om over de toekomst te spreken, of blijft het gesprek beperkt tot voorkeuren in de terminale fase.

Uit onderzoek is naar voren gekomen dat communicatietraining om deze reden gewenst is. (Thoonsen, Groot et al. 2016) In die communicatie dient iedere zorgverlener in de palliatieve zorg in staat te zijn relevante context bij patiënten te signaleren en verkennen, (Weiner 2016, 2023) maar hiertoe zijn zij vaak niet in staat. Door met patiënt en naasten te exploreren wat de patiënt momenteel bezighoudt, en wat voor hem of haar belangrijke context en levenswaarden zijn waar in de zorg rekening mee dient te worden gehouden, kan zorg ingericht worden die in eerste instantie gericht is op optimale kwaliteit van leven in de nabije toekomst. Vervolgens kan dit middels een natuurlijk proces uitgebreid worden met toekomstige wensen en behoeften.

In een eerdere ronde geaccrediteerde SVP trainingen werden palliatieve zorgprofessionals getraind. Uit hun ervaringen blijkt dat zorgverleners in andere ziekenhuisteams patiënten pas laat herkennen als palliatieve patiënten en de zorg niet structureel multidimensioneel wordt benaderd. Hierdoor wordt relevante context voor de behandeling en kwaliteit van leven regelmatig te laat gesignaleerd en geïntegreerd in de zorg. Daarom trainen we in deze ronde reguliere ziekenhuisteams in het tijdig signaleren, verkennen en integreren van patiëntcontext in de palliatieve fase.

Korte beschrijving cursus

In deze communicatietraining zal in twee sessies met behulp van trainingsacteurs getraind worden in het tijdig signaleren en verkennen van relevante context bij patiënten, om hier vervolgens proactief het gesprek over aan te gaan. Ook is in de cursus aandacht voor het maken van een proactief zorgplan en effectieve communicatie in de overdracht binnen het team en transmuraal.

Cursisten zullen in het kader van het onderzoek naar de effecten van de training voorafgaand aan en na afloop van de cursus een filmpje beoordelen en een vragenlijst beoordelen. Ook zullen zij tussen de trainingsavonden een huiswerkopdracht meekrijgen: het in de praktijk brengen van het geleerde door middel van oefengesprekken met patiënten.

Deelnemers

8 multidiscplinaire ziekenhuisteams (8-15 deelnemers per team) bestaande uit artsen, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en physician assistants.

Leerdoelen van de cursus

De training heeft twee doelen:

1. Individuele zorgverleners leren om relevante patiëntcontext beter te signaleren, verkennen en (waar nodig) proactief te integreren in de zorg;
2. Het team ondersteunen in het maken van keuzes die de aandacht voor patiëntcontext beter inbedt in bestaande overleggen, werkprocessen en overdracht.

Subdoelen van de cursus

1. Beter en meer signaleren en verkennen van relevante patiëntcontext
2. Betere en meer communicatie met patiënt over levenswaarden, wensen (o.a. persoonlijke doelen) en behoeften nu en in de toekomst
3. Betere en meer communicatie tussen zorgverleners over beleid n.a.v. relevante context, wensen en behoeften van de patiënt